Projekt Less Waste w odniesieniu do sztuki

W miesiącach wrzesień – grudzień 2024 miałam przyjemność realizować Projekt, który uzyskał nazwę "Less Waste w odniesieniu do sztuki". Było to przedsięwzięcie łączące sztukę z ideą zrównoważonego rozwoju, promujące postawy proekologiczne i angażujące artystów, miłośników sztuki oraz społeczność zainteresowaną ochroną środowiska. Projekt, sfinansowany przez Unię Europejską w ramach inicjatywy NextGenerationEU, obejmował różnorodne działania artystyczne, które miały inspirować do głębszej refleksji nad związkiem między sztuką a ekologią.

W ramach Projektu zrealizowałam wystawę indywidualną, na którą stworzyłam cykl prac zatytułowany "Paroksyzmy Kruchego Bytu". Prace te powstały z materiałów pochodzących z recyklingu, takich jak surowe płótno, worki jutowe i stare ubrania. Dzięki minimalistycznej formie i surowej estetyce obrazy wyrażają podejście do sztuki, które łączy piękno z szacunkiem dla natury.

Wystawa obejmowała również dzieła powstałe przy wsparciu sztucznej inteligencji (AI), co stworzyło przestrzeń do refleksji nad pytaniem: czy sztuka i sztuczna inteligencja mogą harmonijnie współistnieć? Decyzja o poddaniu prac z tego cyklu obróbce AI była śmiałym, nowatorskim krokiem, który zapraszał do dialogu na temat granic twórczości i potencjału technologii w procesie artystycznym.

Wystawa indywidualna

Ważną częścią projektu był konkurs, który promował ideę less waste, zachęcając artystów do tworzenia prac z materiałów z recyklingu lub z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI). Wszyscy artyści zdecydowali się na tworzenie prac tradycyjnymi metodami, wykorzystując głównie materiały z recyklingu. Choć założenia konkursu umożliwiały eksperymenty z użyciem AI, żaden z uczestników nie podjął dialogu z tym narzędziem. Pojawiła się jedna praca wykonana w technice cyfrowej, która następnie została wydrukowana, jednak również w tym przypadku nie wykorzystano AI. Ta sytuacja ukazuje, że artyści woleli skupić się na tradycyjnych środkach wyrazu i ręcznym procesie twórczym.

Jury w składzie dr hab. Renata Szyszlak, prof. UR, dr Piotr Woroniec oraz mgr Barbara Bodio spośród zgłoszonych prac wytypowało najlepsze do wystawy. Zostały one zaprezentowane na wydarzeniu równolegle z moją indywidualną wystawą. Dodatkowo, jury przygotowało również własne prace na wystawę, wykorzystując materiały z recyklingu, co znacznie wzbogaciło ekspozycję i pokazało ich osobiste zaangażowanie w promowanie idei less waste w sztuce.

Konkurs ekologiczny

Aby zapewnić szerszy dostęp do prac i umożliwić ich dogłębne poznanie, przygotowana została wirtualna galeria 3D, która pozwala na interaktywną eksplorację dzieł z dowolnego miejsca na świecie. Dzięki zaawansowanej technologii 3D oglądający mogą poruszać się po przestrzeni wystawienniczej, podziwiając dzieła stworzone z materiałów z recyklingu oraz prace powstałe przy wsparciu sztucznej inteligencji.

Zobacz wirtualną wystawę i zanurz się w unikalnym świecie sztuki, gdzie każdy szczegół jest na wyciągnięcie ręki. Kliknij poniżej, aby rozpocząć niezapomnianą podróż!

Wirtualna galeria 3D

W ramach projektu zorganizowane zostały dwie stacjonarne wystawy w woj. podkarpackim: 1 grudnia 2024 roku w Rzeszowie, w Rzeszowskim Domu Kultury, oraz w Jasienicy Rosielnej, w sali widowiskowej Urzędu Gminy. Obydwa wydarzenia zdobyły Patronat Honorowy Marszałka Województwa Podkarpackiego. Wystawa w Rzeszowie objęta została dodatkowo Patronatem Honorowym Prezydenta Miasta Rzeszowa.

Wystawa w Rzeszowie 1.12.2024

Wystawa w Jasienicy Rosielnej 15.12.2024

Wystawa stacjonarna

Wystawom towarzyszył recital jazzowy w wykonaniu Anny Salamon (wokal), Macieja Pierzchały (piano) i Marcina Jadacha (kontrabas). W organizacji wystaw niezastąpieni okazali się nasi Biznesowi Partnerzy, dzięki którym wystawy stacjonarne zyskały wyjątkowy blask i świetność. Ich wsparcie oraz zaangażowanie pozwoliły nam stworzyć wydarzenie na najwyższym poziomie.

Sztuka a ekologia w audycji w audycji „Tu i Teraz” na antenie Radia Rzeszów.

Zaproszenie do odwiedzenia wystawy na antenie Radia Via.

Relacja z wystawy w Rzeszowie, na antenie TVP3, podkreślająca ekologiczne podejście w sztuce.

Obydwa wydarzenia otrzymały również patronaty medialne: TVP3 Rzeszów, Radia Rzeszów, Radia Via oraz portalu Rzeszów Nasze Miasto. Było to nieocenione wsparcie dla promocji projektu, które przyczyniło się do szerokiego zainteresowania sztuką less waste.

Wystawa Less Waste w mediach

E-book zatytułowany „Less waste a sztuka - czy to możliwe”, przybliża założenia, procesy twórcze i wyzwania związane z tworzeniem sztuki przyjaznej środowisku.

Do pobrania

Katalog z wystawy Less Waste w odniesieniu do sztuki, zawierający wszystkie prace wraz z opisami.

Projekt Less Waste a osoby o szczególnych potrzebach

Pracując nad projektem „Less Waste w odniesieniu do sztuki”, szczególną uwagę poświęciłam zapewnieniu dostępności wystaw dla osób z niepełnosprawnościami. Obiekty, w których odbywały się wydarzenia, były wyposażone w podjazdy i windy, a osoby z psem przewodnikiem mogły bez przeszkód uczestniczyć w wystawie. Sama ekspozycja była dostosowana dla osób niewidomych i słabowidzących – prace można było dotykać, a każda z nich miała QR kod prowadzący do galerii 3D z audiodeskrypcją. Dodatkowo opis projektu i wystawy został przetłumaczony na język brajla, aby ułatwić dostępność informacji dla wszystkich uczestników.

Podsumowanie

Projekt „Less Waste w odniesieniu do sztuki” udowadnia, że sztuka i ekologia mogą współistnieć w harmonii, tworząc przestrzeń do refleksji nad naszą relacją z otaczającym środowiskiem. W ramach projektu zaprezentowano prace wykonane z materiałów recyklingowych, które pokazują, że kreatywność może być narzędziem do promowania bardziej odpowiedzialnych postaw. Wystawy były dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, oferując m.in. możliwość dotykania prac, audiodeskrypcję oraz opisy w języku brajla. Dzięki wsparciu z Krajowego Planu Odbudowy dla Kultury, projekt zyskał szeroką widownię, inspirując do bardziej świadomego podejścia do sztuki i codziennych wyborów. „Less Waste” stał się przykładem, jak poprzez sztukę można budować dialog o ekologii i zrównoważonym rozwoju.

Projekt Less Waste - kontynuacja

Zakończony w grudniu 2024 roku projekt „Less Waste w odniesieniu do sztuki” okazał się nie tylko artystycznym eksperymentem, ale i społecznym impulsem do refleksji nad rolą zrównoważonego podejścia w twórczości współczesnej. Zainteresowanie, jakie wystawa wzbudziła wśród odbiorców, skłoniło mnie do dalszych działań. Choć projekt formalnie dobiegł końca, postanowiłam zadbać o jego dalsze życie. Dzięki współpracy z kolejnymi instytucjami kultury wystawa została zaproszona do prezentacji w nowych przestrzeniach. Jej przekaz wciąż rezonuje – poruszając temat przemijania, odpowiedzialności i siły twórczego recyklingu.

„Less Waste odniesieniu do sztuki” to dowód na to, że sztuka może być zarówno głosem, jak i działaniem. A także na to, że dobre idee – jeśli spotkają się z otwartym odbiorem – mogą żyć dłużej niż ramy projektowe.

Wystawa w Zen.com (G2A Arena) Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Województwa Podkarpackiego

Od grudnia 2024 do kwietnia 2025 wystawa gościła w Zen.com Expo Centrum Wystawienniczo–Kongresowym Województwa Podkarpackiego. Ta niezwykła przestrzeń, dedykowana wydarzeniom o regionalnym i międzynarodowym zasięgu, stała się przez kilka miesięcy miejscem dialogu sztuki z ekologiczną świadomością. W tym samym czasie odbywał się koncert połączony z ekspozycją dzieł Zdzisława Beksińskiego – wydarzenie, które przyciągnęło tysiące odwiedzających. Dzięki temu prace z cyklu Less Waste zobaczyła wyjątkowo szeroka publiczność – zróżnicowana, otwarta, zaciekawiona.

Zderzenie monumentalnej przestrzeni z materiałami z odzysku, strukturą i opowieścią osadzoną w codzienności, zadziałało zaskakująco silnie. Publiczność zatrzymywała się, przyglądała, fotografowała. Szukała znaczeń – i często znajdowała je między warstwami tkanin, sznurków, zużytych ubrań.

To była wystawa, która nie tylko wybrzmiała w przestrzeni – ale została w pamięci.

Wystawa w Miejskim Domu Kultury w Łańcucie

W kwietniu 2025 wystawa zaproszona została do Miejskiego Domu Kultury w Łańcucie, gdzie stała się czymś więcej niż prezentacją prac. Była spotkaniem ludzi, emocji i historii zapisanych w przedmiotach, którym nadano nowe znaczenie. Rzeczy z pozoru niepotrzebne zyskały tu nowy kontekst i nową siłę wyrazu. To wydarzenie pokazało, że sztuka może prowokować do rozmów, inspirować pytania, a czasem – głęboko poruszyć. Odwiedzający nie tylko oglądali, ale też reagowali – dzielili się przemyśleniami, szukali znaczeń, wracali do swoich wspomnień.

W tej otwartej i serdecznej przestrzeni prace z cyklu Less Waste spotkały się z wyjątkowo ciepłym przyjęciem. Widzowie zwracali uwagę na materiał, fakturę, przesłanie – ale przede wszystkim na emocje, które towarzyszyły odbiorowi. Wystawę odwiedził również pan Damian Szubart – Burmistrz Miasta Łańcuta, co było dla nas zaszczytem i wyrazem uznania dla wartości płynących z projektu. To było spotkanie z uważnością. Z drugim człowiekiem. Ze sztuką, która skłania do myślenia i zostaje w pamięci.

Wystawa w Galerii Miejskiej Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie

W czerwcu 2025 wystawa zagościła w wyjątkowej przestrzeni Galerii Miejskiej Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie – miejscu, które na co dzień kształtuje przyszłych artystów, a tym razem stało się także przestrzenią prezentacji dojrzałej twórczości. To właśnie tutaj sztuka spotkała się z żywym zainteresowaniem młodzieży – uczniów liceum plastycznego, którzy licznie pojawili się na wernisażu i z uważnością eksplorowali prezentowane prace. Wystawie towarzyszyły rozmowy, pytania i refleksje – autentyczny dialog pokoleń, który pokazuje, jak ważna jest obecność sztuki w edukacyjnym kontekście. Nieprzypadkowo wśród uczestników projektu znalazły się osoby blisko związane z tą szkołą – kilku twórców to jej absolwenci, a jeden z laureatów konkursu to nauczyciel Zespołu Szkół Plastycznych. Ta symboliczna klamra dopełniła atmosferę wzajemnego szacunku, inspiracji i wspólnoty.

Zachwycająca, jasna przestrzeń galerii, wypełniona naturalnym światłem, stworzyła idealne tło dla prac powstałych w duchu less waste – pełnych faktur, materiałów z odzysku i uważności na detale. To miejsce sprzyja nie tylko oglądaniu, ale też przeżywaniu sztuki.

Wystawa „Less Waste w odniesieniu do sztuki” została bardzo pozytywnie oceniona przez Galerię Miejską Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie. Poniżej oficjalna rekomendacja potwierdzającą artystyczną i edukacyjną wartość wydarzenia.

Rekomendacja od Galerii Miejskiej Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie

Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy okazali nam życzliwość podczas realizacji projektu – uczestnikom konkursu, jury, odwiedzającym wystawę stacjonarną i wirtualną oraz naszym sympatykom. Wasze wsparcie i zaangażowanie były dla nas nieocenione!

Aneta Walczak-Filipek, Koordynatorka
Renata Masłyk, Organizatorka i Artystka

Masz pytania? Napisz!
wystawa.less.waste@gmail.com